De DocUpdate (22 mei 2017)
1. Interview With A Murderer (vanavond op Canvas)
Zoals hier het land te klein leek na de al dan niet onterechte veroordelingen van Kees H., Lucia de B. en Ernest L. werd Groot-Brittannië aan het eind van de vorige eeuw opgeschrikt door enkele spraakmakende justitiële dwalingen. Behalve The Birmingham Six en The Guildford Four, die verantwoordelijk werden gehouden voor terroristische aanslagen van de IRA, was er ook een geruchtmakende zaak rond The Bridgewater Four.
Vier mannen werden opgepakt voor de moord op een dertienjarige krantenjongen, Carl Bridgewater, in 1978 en zouden uiteindelijk bijna twintig jaar achter slot en grendel doorbrengen. Totdat een grootscheepse mediacampagne in 1997 eindelijk tot de onvermijdelijke vrijspraak leidde.
Al die tijd was er een andere verdachte, ene Bert Spencer. Een man die vlak na de arrestatie van The Bridgewater Four zelf in de cel belandde en nooit werd veroordeeld voor de kindermoord, die tot op de dag van vandaag onopgelost is gebleven.
Spencer wil maar al te graag zijn kant van het verhaal vertellen en heeft daarom zelf contact opgenomen met criminoloog David Wilson. Voor de camera gaan ze de confrontatie met elkaar aan in de Britse true crime-documentaire Interview With A Murderer (80 min.), die in eigen land nogal wat stof deed opwaaien en vanavond wordt uitgezonden door Canvas.
2. National Bird (Netflix)
Het lijkt bijna een reguliere kantoorbaan: je neemt plaats op je vaste werkplek op een paar kilometer van huis, houdt je blik de hele dag gericht op het beeldscherm voor je en seint een collega in als je iets bijzonders waarneemt. En die zorgt ervoor dat het eventuele probleem direct uit de wereld wordt geholpen. Letterlijk.
In de intrigerende documentaire National Bird (91 min.) van Sonia Kennebeck worden drie veteranen van Amerika's moderne oorlogen geportretteerd. Om te vechten hoefden ze alleen in te loggen. Drones deden de rest en zorgden ervoor dat 'enemy combatants' in een explosie of stofwolk verdwenen, ergens ver weg in een deel van de wereld dat zij alleen van hun computerscherm kenden.
Deze manier van oorlogsvoering lijkt risicoloos, maar de soldaten die de beeldschermen bemensen kampen regelmatig met depressies, suïcidale gedachten en drank- en drugsgebruik. Voor een posttraumatische stressstoornis hoef je echt niet meer af te reizen naar een frontlinie in Irak of Afghanistan.
Daarin schuilt nog een ander groot gevaar; dat de vijand wordt gereduceerd tot een willekeurige slechterik uit een schietgame die liefst met veel kabaal tot pulp moet worden geschoten. Burgerslachtoffers zijn daarbij bovendien niet meer dan onvermijdelijk 'collateral damage'.
De drie geportretteerde militairen kunnen niet meer leven met die gedachte en nemen het heft in eigen handen. Heather, een voormalig drone-analiste, luidt de klok met een opiniestuk in The Guardian. Haar collega Daniel besluit om het recht in eigen hand te nemen. En Lisa gaat in Afghanistan op zoek naar de slachtoffers van één van de dronestrikes, die ze zelf in gang zette.
Gezamenlijk zetten ze in National Bird aan tot nadenken over de hedendaagse vorm van oorlogsvoering en en de morele dilemma's die deze oproept.
3. Ants On A Shrimp (NPO)
Voor René Redzepi was de allergrootste lol er blijkbaar vanaf. Zijn restaurant Noma in Kopenhagen werd jaar op jaar gekozen tot beste van de wereld. In totaal vier keer. En dus ging de Deense chefkok/restauranteigenaar op zoek naar een nieuwe uitdaging.
Die vond hij in Japan. Zo laat deze gestileerde fooddocumentaire van Maurice Dekkers, die je kunt kennen van het televisieprogramma Keuringsdienst Van Waarde, met verve zien. Redzepi stuurt zijn topmedewerkers naar Tokyo om daar in ijl tempo een pop-up restaurant op te starten, dat de vertrouwde Noma-kwaliteit kan bieden.
Het spannende, fraai gefilmde en uiterst sfeervolle Ants On A Shrimp (88 min.) geeft de kijker letterlijk een kijkje in de keuken bij Noma, waar Redzepi's wil wet is en zijn hipster-secondanten alles op alles zetten om Zijn standaard te halen. And if you can't stand the heat...
Donderdag is er op NPO3 overigens nóg een documentaire te zien over het Deense toprestaurant Noma (die ik zelf overigens nog niet heb bekeken).
4. Emmanuel Macron: Les Coulisses D'Une Victoire (Netflix)
In overwinningen zit geen drama. Daar heeft deze fly on the wall-documentaire over de verkiezingscampagne van de huidige Franse president Emmanuel Macron een heel klein beetje last van. Ook By The People: The Election Of Barack Obama 'leed' aan hetzelfde euvel.
Liever zien we de protagonist de ene na de andere vernedering ondergaan en nederlaag op nederlaag incasseren, zoals de Nederlandse politici Wouter Bos en Emile Roemer ooit voor de camera van onverbiddelijke documentairemakers gebeurde (de bijbehorende documentaires zijn via de links hieronder te bekijken op de website van 2doc).
Sommige films bezegelden zelfs het lot van de betrokken politici. Zo is het bijvoorbeeld moeilijk voor te stellen dat het Amerikaanse congreslid Anthony Weiner ooit nog een politieke functie zal bekleden na de schrijnende en gênante campagnefilm die over hem werd gemaakt.
Emmanuel Macron: Les Coulisses D'Une Victoire is bijna het tegendeel van Weiner. Ogenschijnlijk moeiteloos, en met relativerende humor, neemt de politieke wonderboy alle hobbels op de weg naar het Franse presidentschap. Een zegetocht die nu voor het nageslacht is vastgelegd in een documentaire (90 min.), die weliswaar groot drama ontbeert, maar desondanks een boeiend kijkje geeft onder de motorkap van de geoliede Macron-machine.
5. Dirks droom (NPO)
Wat zijn we ná Dirks Droom (30 min.) wijzer over Neerlands ijverigste voetballer, Dirk Kuyt, en zijn ambitie om met Feyenoord kampioen te worden? Niets, eerlijk gezegd.
Deze gelikte reconstructie van Feyenoords laatste acht wedstrijden van dit seizoen, waarbij een speciale camera altijd op Kuyt is gericht, moet 't niet hebben van zijn achter de schermen-beelden, privé-scènes of onthullende interviews. Hoe Dirk en zijn team de dramatische nederlaag tegen stadgenoot Excelsior, die hen wellicht de titel had kunnen kosten, hebben verwerkt, blijft bijvoorbeeld een raadsel.
Met doeltreffend camerawerk, bombastische muziek en het (overspannen) wedstrijdcommentaar van diverse radiostations wordt wel de beleving van die lange weg naar het eerste kampioenschap in achttien jaar voelbaar gemaakt. Het 'Hand in hand, kameraden'-gevoel, zullen we maar zeggen.
Waar Dirks Droom aan de buitenkant van het Feyenoord-gevoel blijft hangen, grijpt Een Familieportret (30 min.) recht naar het hart daarvan. In deze korte documentaire uit 1993 volgt Wim Schepens het Rotterdamse gezin De Rede, dat Feyenoord voor het eerst in negen jaar naar het kampioenschap rookt, discussieert, brult, scheldt en juicht.
6. De klassieker: Hoop Dreams (Netflix)
Documentairemaker Steve James was al eens eregast op het International Documentary Festival Amsterdam. Zijn oeuvre is zeer divers; van het meeslepende portret van de ontspoorde redneck Stevie, die James ooit als idealistische jongeman op het rechte pad probeerde te houden, tot Life Itself, een film over de stervende filmcriticus Roger Ebert.
James' debuut Hoop Dreams (1994) is misschien wel zijn allermooiste documentaire. In deze bijna drie uur klokkende film, die diverse prijzen won, volgt hij gedurende vier jaar Arthur Agee en William Gates, twee basketbaltalenten uit Chicago die dromen van een carrière in de NBA.
Hoop Dreams is een onvervalst coming of age-drama, waarin de hoofdpersonen ongegeneerd durven te dromen over het achterlaten van de achterbuurt waarin ze opgroeiden en die aspiraties vervolgens, in weerwil van blessures en andere tegenslag, proberen te verwezenlijken.
Tot besluit...
Deel De DocUpdate gerust met familie, vrienden en bekenden. Hoe meer zielen hoe meer kijkvreugd.
Komende week ga ik beginnen aan de nieuwe true crime-serie The Keepers van Netflix. Daarover volgende week wellicht meer in deze nieuwsbrief.
Gegroet,
Helmut
PS
Heb je al gehoord dat 's werelds bekendste documentairemaker Michael Moore (Bowling For Columbine, Roger And Me & Fahrenheit 911) in het geheim heeft gewerkt aan een (ongetwijfeld erg kritische) film over Donald Trump? De documentaire heeft als werktitel Fahrenheit 11/9, de datum waarop The Donald in 2016 tot president werd verkozen. Een presidentschap dat door Moore overigens al een hele tijd van tevoren werd voorspeld.