De DocUpdate (28 augustus 2017)
1. Icarus (Netflix)
Terwijl Icarus begint als een dopingvariant op Supersize Me, de film waarvoor Morgan Spurlock een maandlang alleen bij McDonald's at, begint de veelbesproken Netflix-documentaire gaandeweg steeds meer te lijken op Citizenfour, de Oscar-winnende film over klokkenluider Edward Snowden.
Regisseur Bryan Fogel, tevens een verdienstelijk amateurwielrenner, wil een experiment aangaan. Om zijn prestaties bij de zogenaamde Haute Tour, een soort miniatuurversie van de Ronde van Frankrijk, op te krikken, besluit hij zich te onderwerpen aan een serieus dopingprogramma.
In dat kader komt hij in contact met Grigory Rodchenkov, de directeur van het Russische antidopinglaboratorium en tevens, zo blijkt al snel, de architect van het groots opgezette en uiterst geheime dopingprogramma van zijn land.
Die ontmoeting brengt in Icarus (121 min.) een fascinerende maalstroom van gebeurtenissen op gang, waardoor Rodchenkov zijn eigen positie grondig moet herbezien en besluit om Fogel, letterlijk met gevaar voor eigen leven, door de krochten van Poetins Rusland te leiden.
2. Amateurs In Space (woensdag op NPO2)
Niets mooier dan kleine mensen die groots durven te dromen. Drama, conflicten en (leed)vermaak liggen al snel voor het oprapen. Zo ook bij de Deense ruimtefietsers Peter Madsen en Kristian von Bengtson, die naar 'outer space' willen met een zelf ontworpen raket.
Voor de intrigerende documentaire Amateurs in Space (57 min.) heeft regisseur Max Kestner het voortdurend met elkaar overhoop liggende duo zes jaar gevolgd. Hij contrasteert hun goedbedoelde pogingen om een raket te testen met historische beelden van het groots opgezette Amerikaanse ruimtevaartprogramma.
Dat is een prachtig beeld: de technologische krachtpatserij van het machtigste land van de wereld tegenover een stelletje notoire romantici, dat gedoemd is om op glorieuze wijze te mislukken. Als gewone sterveling zie je het met een mengeling van verbazing en bewondering aan.
O ja, de volstrekt compromisloze Madsen is op dit moment volop in het nieuws. Niet vanwege zijn eerste stappen op de een of andere afgelegen planeet, maar omdat hij in verband wordt gebracht met de gewelddadige dood van de Zweedse journaliste Kim Wall. In de film Amateurs In Space speelt die casus echter geen enkele rol.
3. The Wrecking Crew (donderdag op NPO2)
Waar pak 'm beet The Byrds, Sonny & Cher en The Beach Boys met de eer gingen strijken, was het in werkelijkheid een select groepje sessiemuzikantenen uit Los Angeles dat het leeuwendeel van hun grootste hits inspeelde. De fijne documentaire The Wrecking Crew (101 min.), die donderdag door Het Uur Van De Wolf wordt uitgezonden, ontrukt hen aan de vergetelheid.
Gezamenlijk kunnen deze onbekende klasbakken, die ook fungeerden als huisband voor sterproducer Phil Spector, een compleet hitdossier met fifties en sixties-klassiekers vullen; van Da Doo Ron Ron en You've Lost That Lovin' Feeling tot Good Vibrations en These Boots Are Made For Walkin'.
Het bekendste lid van The Wrecking Crew, de onlangs overleden Rhinestone Cowboy Glen Campbell, slaagde er overigens in om ook een succesvolle solocarrière op te bouwen. Over zijn allerlaatste tournee, waarin hij bijgestaan door familieleden de gevolgen van Alzheimer probeerde te maskeren, werd onlangs een prachtige documentaire gemaakt.
Terwijl The Wrecking Crew opereerde vanuit de Amerikaanse westkust, was er aan de oostkust, in Detroit om precies te zijn, nog een andere verborgen superband. En natuurlijk werd ook daar een documentaire over gemaakt. In Standing In The Shadows Of Motown worden de zogenaamde Funk Brothers in het zonnetje gezet, de band achter een hele schoenendoos vol aan onuitwisbare soulhits.
Over helden op de achtergrond gesproken: op Netflix is nog altijd de Oscar-winnende documentaire 20 Feet From Stardom te zien, een film die achtergrondzangeressen als Darlene Love, Merry Clayton en Cindy Mizelle voor eens en voor altijd vol in de spotlights zet.
4. Blood Road (Itunes/Amazon)
Op weg naar haar overleden vader leert ze zichzelf kennen. Dat had zomaar de tagline van de documentaire Blood Road (95 min.) kunnen zijn. In deze groots opgezette film van Nicholas Schrunk rijdt de Amerikaanse mountainbiker Rebecca Rusch de beruchte Ho Chi Minh Trail in Vietnam, op weg naar de plek waar in 1972 het vliegtuig van papa Steve crashte.
Ruim 1200 mijl door onherbergzaam terrein moeten Rebecca en haar Vietnamese gelegenheidspartner Huyen Nguyen, die natuurlijk ook haar eigen verhaal van liefde en verlies meebrengt, afleggen tijdens hun ontdekkingstocht. Die wordt vanuit alle hoeken en gaten vastgelegd, onder andere met prachtige droneshots vanuit de lucht.
De ontberingen van de twee tegenpolen worden door Schrunk versneden met de geschiedenis van de oorlog in Vietnam en het persoonlijke verhaal daarin van de Amerikaanse piloot Steve Rush, dat wordt verteld via interviews met familie, vrienden en collega-militairen en zijn eigen brieven naar vrouw en kinderen.
Terwijl zijn dochter, bijgenaamd 'the queen of pain', ruim twintig jaar na zijn dood haar lijf helemaal leeg trekt op de zogenaamde 'blood road', bloeit haar hart weer open. Intussen wordt er in deze overtuigende, hoewel licht voorspelbare film ook nog even een dikke streep gezet onder die verwoestende Vietnam-oorlog.
5. De klassieker: Jonestown (YouTube)
Bij een idee dat zo gruwelijk eindigt, kun je je nauwelijks voorstellen dat het ooit best mooi begon. De Amerikaanse dominee Jim Jones startte The Peoples Temple eind jaren vijftig als een christelijke gemeenschap, waarin zowel blank als zwart welkom was.
Ruim twintig later leidde hij zijn volgelingen met harde hand naar een onvermijdelijk geworden ondergang. Het idealistische idee was toen allang ondergesneeuwd geraakt. Gaandeweg werd Jones gewoon de archetypische sekteleider zoals we die uit talloze boeken en films kennen, met alle voor de hand liggende excessen.
De documentaire Jonestown (84 min.) schetst op aangrijpende wijze de helletocht die Jones aan zijn gevolg oplegt en die uiteindelijk culmineert in de dramatische daad waarmee hij zichzelf met bloedrode letters in de geschiedenisboeken heeft geschreven.
Op Netflix is overigens de interessante documentaire Holy Hell, over een bizarre sekteleider met een Speedo-zwembroek én een verleden in de porno-industrie, te bekijken.
En als je wilt zien hoe je zelf sekteleider kunt worden, dan is Kumaré een aanrader. Speciaal voor deze film doet Vikram Gandhi zich voor als Indiase wijsgeer. Het duurt niet lang of hij heeft een schare devote volgelingen opgebouwd.
Tot besluit...
Dit was de eerste DocUpdate van na de zomervakantie.
In de komende weken ga ik vrolijk verder met het tippen van documentaires. En dat hoeft, wat mij betreft, verder geen goed bewaard geheim te blijven... Knipoog.
Tot volgende week. Gegroet,
Helmut
PS
Er is een documentaire op komst over de onlangs afgezwaaide Dirk Kuyt. Deborah van Dam (van de práchtige documentaire De Baby), volgde het Katwijkse werkpaard en z'n familie gedurende zijn laatste seizoen, waarin hij Feyenoord hoogstpersoonlijk naar het kampioenschap schoot.